Güncel Sayı

Cilt: 33 Sayı: 2, 25.07.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makalesi

Derlemeler

Erciyes Üniversitesi Diş Hekimliği, Eczacılık, Temel Tıp Bilimleri, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Beslenme ve Diyetetik, Ebelik ve Hemşirelik alanları başta olmak üzere sağlık bilimleri alanında güncel klinik ve deneysel özgün makale, derleme, olgu sunumu, editöre mektup türünde çalışmalar ile çok disiplinli alanlara ilişkin çalışmalar yayınlamayı amaçlamaktadır.

Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nde Veteriner Hekimlik, Diş Hekimliği, Eczacılık, Temel Tıp Bilimleri, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Beslenme ve Diyetetik, Ebelik ve Hemşirelik alanları başta olmak üzere sağlık bilimleri alanlarında klinik ve deneysel özgün makale, derleme, olgu sunumu, editöre mektup türünde yazılara yer verilir.

GENEL BİLGİLER
Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü süreli yayını olan “Sağlık Bilimleri Dergisi” yılda üç defa (Nisan, Ağustos ve Aralık) olmak üzere dört ayda bir yayınlanır. Sağlık alanının çeşitli dallarındaki klinik ve deneysel araştırma makaleleri, olgu sunumları ve literatür derlemeleri daha önce herhangi bir yerde yayınlanmamış ve yayın için başka bir dergiye gönderilmemiş olmak koşuluyla değerlendirmeye kabul edilir. Yazarlar, makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğundan sorumludur.
YAZIM DİLİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
Derginin yayın dili Türkçe ve İngilizce’ dir. Türkçe çalışmalarda Türk Dil Kurumu’nun Türkçe sözlüğü veya “https://sozluk.gov.tr/” adresinde yer alan çevrimiçi sözlük esas alınmalıdır. Varsa ilgili branş derneklerinin kendi terim sözlükleri de kullanılabilir. İngilizce çalışmalar ve İngilizce özetler, dergiye gönderilmeden önce İngilizce dil uzmanı ve/veya ana dili İngilizce olan (native speaker) bir kişi tarafından değerlendirilmelidir. Çalışmayı, İngilizce yönünden değerlendiren kiși yazarlardan biri değil ise bu kişinin ismi makalenin sonunda bulunan “Teşekkür (Acknowledgement)” bölümünde belirtilmelidir. Dergimize yayımlanmak üzere gönderilen ve değerlendirme sonucunda yayıma kabul edilen çalışmalar Türkçe/İngilizce dili bakımından editöryal kurulda yer alan uzmanlar tarafından kontrol edilir. Dil hatalarının yazaralar tarafından düzeltilmesi beklenir ve gerek görüldüğü takdirde, çalışmanın bilimsel içeriğine dokunmadan, editöryal kurul tarafından ayrıca düzeltilebilir. Yazarlar bu düzeltmeleri kabul etmiş sayılırlar.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Sağlık Bilimleri Dergisi’ne gönderilen çalışmalardan yayımlanabilir olduğu düşünülen makaleler çift kör hakem sürecinden geçirilmektedir. Dergiye yayımlanması dileğiyle gönderilen her çalışma, yazım kurallarına uygunluk açısından bir ön incelemeye tabi tutulmaktadır. Ön incelemeden geçen çalışmalara konusuna uygun olarak bir alan editörü belirlenir ve çalışma bu editöre yönlendirilir.
İlgili Alan editörü çalışmaya iki alan hakemi (editör kurulda yer almayan) ve bir istatistik hakemi olmak üzere toplam üç hakem atayarak çalışmanın bilimsel değerlendirme sürecini başlatır. Hakem seçimi çalışmanın konusuna göre yapılır.
Yazarların kimlikleri, çalıştıkları kurumlar ve çalışmanın yapıldığı kurum/kurumlar hakemlerden gizli tutulmaktadır. Hakemler, dolduracakları “makale değerlendirme formu” ile alan editörlerine, çalışmanın bilimsel değeri, metodolojisi, istatistiksel değerlendirmelerin yerindeliği, verilerin tartışılmasının yeterliliği ve varılan sonuçların verilerle uyumlu olup olmadığı gibi konularda kendi bilimsel görüşlerini iletirler. İlgili Alan editörü hakem değerlendirme formlarını da kapsayan genel bir değerlendirme ile kanaatini Dergi Editörler Kurulu’na sunar.
Hakem yorumları, değerlendirmeleri, eleştiri ve öneriler elektronik olarak çalışmanın sorumlu yazarına iletilir. Çalışmaların hakeme gönderilmesinde olduğu gibi bu süreçte de hakem kimlikleri yazara iletilmez ve gizli tutulur. Hakemler tarafından istenen düzeltmelerin yapılması için yazarlara geri gönderilen çalışmalarda Derginin daha önceden ilan ettiği süre içinde gerekli düzeltmelerin yapılarak, yeniden değerlendirmeye sunulması beklenir. Tüm makaleler ingilizce dil kontrolünden geçer ve varsa hatalar düzeltilmesi için yazara gönderilir.
İstenen düzeltmelerin yapılması için yazara gönderilen çalışmaların takip sorumluluğu yazarlara aittir. Hakem önerileri doğrultusunda yazar derginin belirlediği süre içinde makaleyi sisteme yüklemelidir. Makalenin yüklenmediği durumda yazara ek süre verilir. Verilen ikinci ek süre sonunda sisteme yüklenmeyen çalışmalar reddedilir.

YAYIN PLATFORMU

Sağlık Bilimleri Dergisi, elektronik ortamda Tübitak-Dergipark çevrimiçi bilimsel dergi yayıncılık platformu üzerinden yayımlanmaktadır. Derginin web adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eujhs. Dergiye çalışma gönderimi ve süreç takibi Dergipark sistemi üzerinden yürütülmektedir. Çalışma gönderebilmek için öncelikle Dergipark platformuna tüm yazarların üye olması gerekir. Derginin yazım kurallarına https://dergipark.org.tr/tr/pub/eujhs/writing-rules adresinden elektronik olarak ulaşılabilir.

Çalışmanın Dergipark’ a yüklenmesini takiben, Derginin e-posta adresine de makalenin Dergipark ID numarası ve başlığını da içeren bir bilgilendirme e-postası gönderilmesi gerekmektedir. İletişim için: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eujhs/contacts


YAZIM KURALLARI
Yazım kurallarına uygun olmayan çalışmalar değerlendirmeye alınmayacaktır. Gönderilen yazıların dergi kurallarına göre düzenlenmiş olması gerekir. Yazıların yayınlanmasındaki gecikmenin en önemli nedeni makalelerin yazım kurallarına göre hazırlanmamasıdır. Yayın kurulu yazım kurallarına uymayan yazıları yayınlamamak, düzeltmek üzere yazara iade etmek ya da şekil açısından yeniden düzenlemek yetkisindedir. Yazılarda savunulan fikirlerin sorumluluğu yazara aittir. Yayınlanan yazıların telif hakkı dergiye ait olup derginin izni olmadan kısmen de olsa aktarılamaz.

Dergiye gönderilen yazılar A4 kağıdı boyutunda Times New Roman yazı formatında 12 punto, 1,5 satır aralığında ve kenarlarda 2,5 cm boşluk bırakılarak yazılmalıdır. Araştırma makaleleri ve derlemeler için metin uzunluğu (şekil, tablo, kaynaklar hariç) 11 sayfa ve olgu sunumları için 5 sayfayı (şekil, tablo, kaynaklar hariç) geçmemelidir.
Tablo, şekil ve resim yazıları 10 punto ve tek aralıkla yazılmalıdır. Kullanılan kısaltmalar yazı içerisindeki ilk geçtikleri yerde, parantez içinde, açık olarak yazılmalı, özel kısaltmalar yapılmamalıdır. Yazı içindeki 1-10 arası rakamsal veriler yazıyla, 10 ve üstü rakamlarla belirtilmelidir. Ancak, cümle başındaki sayılar yazıyla yazılmalıdır. Şekil ve resimler metin içinde geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır. Ayrıca, makale, derleme ve olgu sunumu için kaynak sayısı 45’i geçmemelidir. Gönderilen yazılar; Etik Kurul Belgesi, iThenticate raporu, Başlık Sayfası, Tam Metin, tüm yazarların imzaladığı Telif Hakkı Devir Formu  (https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/8323) ve ICMJE formu (Sorumlu Yazar tüm yazarlar adına  tek bir dosya olarak yüklemelidir) (https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/30572) ile birlikte DergiPark sistemine yüklenmelidir.

BAŞLIK SAYFASI
Başlık sayfası ayrı bir dosya olarak hazırlanmalı ve sisteme yüklenmelidir. Makalenin tam Türkçe ve İngilizce başlığını, (başlık uzunluğu 10-12 kelime olmalı ve başlıkta kısaltma kullanılmamalıdır) kısaltılmış Türkçe ve İngilizce kısa başlığını (boşluksuz 60 karakter ve ilk harfleri büyük diğerleri küçük olacak şekilde) içermelidir. Ayrıca yazarların adı-soyadı, görevleri (akademik unvanlarını), kurum ve e-mail adresleri, telefon numaraları, ORCID numaraları varsa çalışmayı destekleyen kurumun adı belirtilmelidir. Yazı herhangi bir kongrede tebliğ edilmişse yeri ve tarihi belirtilmelidir. Ayrıca bu sayfada sorumlu yazarın adı, soyadı, iş adresi ve telefon numarası açıkça yazılmalıdır. Örnek Başlık Sayfası'na linkten ulaşabilirsiniz;  Türkçe (https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/25738), İngilizce ( https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/30569).

TAM METİN TÜRLERİ
ARAŞTIRMA MAKALELERİ; Öz, Anahtar Kelimeler, Abstract, Keywords, Giriş, Gereç ve Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç, Çıkar Çatışması, Teşekkür (Varsa), Kaynaklar bölümlerinden oluşmalıdır. Araştırma makaleleri yazım kurallarına uygun olarak (şekil, tablo, kaynaklar hariç) 11 sayfa ve 5000 kelimeyi geçmemelidir.

DERLEME MAKALELER; Öz, Anahtar Kelimeler, Abstract, Keywords, Giriş, Temel ve Alt Bölümler Sonuç ve Kaynaklar bölümlerinden oluşmalıdır. Derleme makaleler yazım kurallarına uygun olarak (şekil, tablo, kaynaklar hariç) 11 sayfa ve 5000 kelimeyi geçmemelidir. Konu ile ilgili en az iki makalesi yayınlanan araştırmacıların derleme makaleleri değerlendirmeye kabul edilmektedir. Yazarın konu ile ilgili yayınlanan makalelerini editöre not şeklinde belirtmesi gerekmektedir.

SİSTEMATİK DERLEME; Çalışma başlığında makalenin sistematik derleme olduğu belirtilmelidir. Sistematik derlemenin gerekçesi/amacı, literatür doğrultusunda açıklanmalı ve PICOS (katılımcılar, müdahaleler, karşılaştırmalar, sonuçlar ve çalışma tasarımı) çerçevesini kullanarak çalışmanın hedefi/araştırma sorusu belirtilmelidir.
Sistematik derlemede yöntem bölümünde; sistematik derleme olduğu belirtilmeli, dahil olacak çalışmaların uygunluk ölçütleri, çalışmaların problemi, müdahaleler ve karşılaştırmaları açıklanmalıdır. Bulgular kısmında; her çalışma için çıkarılan verilerin özellikleri (örneklem büyüklüğü, PICOS, izlem süresi) belirtilmelidir. Sistematik derlemede yer alan her bir çalışma için tüm bulgular belirtilmelidir. Şekil, tablo, kaynaklar hariç 11 sayfa ve 5000 kelimeyi geçmemelidir.

OLGU SUNUMLARI; Öz, Anahtar Kelimeler, Abstract, Keywords, Giriş, Olgu(Ların) Sunumu, Tartışma ve Kaynaklar bölümlerinden oluşmalıdır. Şekil, tablo, fotoğraf/şema (izin alınmış olmalıdır) ve kaynaklar hariç 5 sayfa ve 2500 kelimeyi geçmemelidir. Çalışmanın amacı/odağı ve “olgu sunumu” başlıkta yer almalıdır. Olgu sunumlarında, hastadan/bireyden bilgilendirilmiş yazılı onam alma zorunluluğu vardır.

Öz
Türkçe ve İngilizce olarak ayrı hazırlanmalı, yapılandırılmadan yazılmalı ve 250 kelimeyi aşmamalıdır. Özet makaleyi yansıtacak nitelikte olmalı, önemli sonuçlar verilmeli ve bunların yorumu yapılmalıdır. Özette kısaltma kullanılmamalı, kaynak gösterilmemelidir. Özet sayfası yazar adlarını ve adreslerini içermemelidir.

Anahtar kelimeler
Özetten hemen sonra aynı dilde olmak üzere makale ile ilgili en az üç, en fazla beş anahtar kelime verilmelidir. Türkçe makalelerde; Anahtar kelimeler, Türkçe alfabetik sıralamaya göre olmalıdır. İngilizce anahtar kelimeler Türkçe anahtar kelime sıralamasına uygun olarak yazılmalıdır. İngilizce makalelerde; Anahtar kelimeler, İngilizce alfabetik sıralamaya göre olmalıdır. Türkçe anahtar kelimeler İngilizce anahtar kelime sıralamasına uygun olarak yazılmalıdır. Alfabetik sıraya göre küçük harflerle ve virgülle ayrılarak yazılmalıdır. İngilizce anahtar kelimeler  Türkçe anahtar kelimelerinin Türkiye Bilim Terimleri’nden (TBT)’den; İngilizce anahtar kelimelerin Medical Subject Headings (MeSH)’den, seçilmesi gerekmektedir (bkz: http://www.bilimterimleri.com, http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html).


Tablolar
Tablolar makalede geçiş sırasına göre numaralandırılıp (Örn; Tablo 1), her birine ayrı bir başlık verilmelidir, başlıklar tabloların üstüne yazılmalıdır. Tablolar metin içinde olması gerektiği yerde verilmelidir. Metin içinde her tabloya atıf yapıldığından emin olunmalıdır. Tablolar Times New Roman, 10 punto ve tek aralıkla yazılmalıdır. Başlık satırı ve tablo alt üst satırları dışında tablonun içinde başka dikey ve yatay çizgiler kullanılmamalıdır. Her sütuna bir başlık verilmelidir. Yazarlar açıklamaları başlıkta değil, dipnotlarda yapmalıdır. Dipnotlarda standart olmayan tüm kısaltmalar açıklanmalıdır. Dipnotlar için sırasıyla aşağıdaki semboller kullanılmalıdır: (Örn; *, **). Eğer önceden yayınlanmış bir tablo kullanılacaksa, yayın hakkını elinde bulunduran bireyden izin alınmalıdır. Toplum alanındaki belgeler hariç yazarlığa ve yayıncıya bakılmadan bu izin gereklidir. Tablo/şekil/grafik sayısı toplamda 6’yı geçmemeli ve her bir Tablo/şekil/grafik bir sayfayı geçmeyecek şekilde düzenlenmelidir.

Şekiller ve Resimler
Makalede geçiş sırasına göre numaralandırılıp (Örn; Şekil 1),, her birine ayrı bir başlık verilmelidir, başlıklar şekil veya resimlerin altına yazılmalıdır. Mikroskobik resimlerde büyütme oranı ve kullanılan boyama tekniği belirtilmelidir. Şekil ve resimlerin metin içindeki yerleri belirtilmelidir.
Şekiller ya profesyonel olarak çizilmeli ve fotoğraflanmalı ya da fotoğraf kalitesinde dijital olarak gönderilmelidir. Şekillerin basıma uygun versiyonlarının yanı sıra JPEG, GIF, TIFF gibi elektronik versiyonlarda yüksek çözünürlükte görüntü oluşturacak biçimlerde elektronik dosyaları gönderilmeli ve yazarlar göndermeden önce bu dosyaların görüntü kalitelerini bilgisayar ekranında kontrol etmelidir.
Röntgen, CT, MRI filmleri ve diğer tanısal görüntülemeler yüksek kalitede basılmış olarak gönderilmelidir. Bu nedenle şekillerin üzerindeki harfler, sayılar ve semboller açık ve tüm makalede eşit ve yayın için küçültüldüklerinde bile okunabilecek boyutlarda olmalıdır. Şekiller mümkün olduğunca tek başlarına anlaşılabilir olmalıdır. Fotomikrografik patoloji preparatları iç ölçekler içermelidir. Semboller, oklar ya da harfler fonla kontrast oluşturmalıdır. Eğer insan fotoğrafı kullanılacaksa, ya bu kişiler fotoğraftan tanınmamalıdır ya da yazılı izin alınmalıdır.
Eğer önceden yayınlanmış bir şekil kullanılacaksa, yayın hakkını elinde bulunduran bireyden izin alınmalıdır. Toplum alanındaki belgeler hariç yazarlığa ve yayıncıya bakılmadan bu izin gereklidir. Tablo/şekil/grafik sayısı toplamda 6’yı geçmemeli ve her bir Tablo/şekil/grafik bir sayfayı geçmeyecek şekilde düzenlenmelidir.

Ölçüm Birimleri
Uzunluk, ağırlık ve hacim birimleri metrik sistemde (metre, kilogram, litre) ve bunların onlu katları şeklinde rapor edilmelidir. Sıcaklıklar Celsius derecesi (oC), kan basıncı milimetre civa (mmHg) cinsinden olmalıdır. Ölçü birimlerinde hem lokal hem de Uluslararası Birim Sistemleri (International System of Units, SI) kullanılmalıdır. İlaç konsantrasyonları ya SI ya da kütle birimi olarak verilir, alternatif olarak parantez içinde de verilebilir.
Dört ve üzeri haneli sayılarda binlik basamaklar arasında boşluk bırakılmalıdır (Örnek: 1 000 000). Çift haneli sayılar, yazı içinde rakamla, tek haneli sayılar ise yazıyla verilmelidir. Ancak değerleri belirten ifadelerde tek haneler rakamla verilmelidir (Örnek: 1 cm). Yazı içinde ve tablolarda yüzdelik değerler noktadan sonra iki basamak (Örnek:%70.10, İngilizce örnek 70.10%), p değerleri noktadan sonra üç basamak olarak verilmelidir (Örnek: 0.001). Yazı, tablo ve şekillerde yer alan ondalık sayılar nokta ile ayrılmalıdır. 


Çıkar Çatışması
Yazının sonunda kaynaklardan önce yer verilir. Çıkar çatışması olup olmadığı, çalışmaya herhangi bir maddi destek/proje desteği ayrıntıları yazılmalıdır.

Teşekkür (Varsa)
Makale bitiminde çıkar çatışmasından sonra, kaynaklardan önce yer verilir. Bu bölümde kişisel, teknik, materyal yardımı ve laboratuvar kullanımı gibi nedenlerle yapılacak teşekkür ifadeleri yer alır. Araştırma desteği (Üniversite Bilimsel Araştırma projeleri, TÜBİTAK projeleri ve benzeri kurumlardan) alınmışsa, proje numarası belirtilmelidir

Kaynaklar
Sağlık Bilimleri Dergisi, kaynak gösterim şekli olarak AMA standartlarını kabul etmektedir. AMA standartlarıyla ilgili detaylı bilgiye https://www.bcit.ca/files/library/pdf/bcit-ama_citation_guide.pdf adresinden ulaşılabilir.
Çalışmalar (makale, derleme ve olgu sunumu) için kaynak sayısı 45’i geçmemelidir. Kaynaklar son 10 yılı içeren literatürü kapsayacak şekilde hazırlanmalıdır.
Dergiye gönderilecek çalışmalarda kaynaklar makalede yer alış sırasına göre yazılmalı ve metinde cümle sonunda noktalama işaretlerinden hemen sonra üstel olarak belirtilmelidir. (örnek: kaynak.1  kaynak.1-4, kaynak.1,5)
Yazarlar, kaynakların güncellik ve geçerliliğinden sorumludur.
Kişisel deneyimler ve basılmamış yayınlar ancak tartışma kısmında kullanılabilir, kaynak olarak gösterilemez.
İnternet adresleri tek başına kaynak olarak gösterilemez (https://dergipark.org.tr/tr/pub/aeahtd gibi).
Elektronik ortamda yayımlanmış makaleler ilgili makalenin web adresi ve alıntı yapıldığı tarih belirtilerek kaynak gösterilebilir. Elektronik ortamdaki kaynak kitaplar için de aynı kurallar geçerlidir.

Kaynakların yazımı için örnekler (Noktalama işaretlerine lütfen dikkat ediniz):

MAKALE İÇİN;
Yazar (lar) ın soyad (lar) ı ve isim (ler) inin baş harf (ler) i, makale ismi, dergi ismi, yıl, cilt, sayı, sayfa numarası belirtilmelidir. DOI numarası belirtilmelidir.

One to Six Authors
Author AA, Author BB, Author CC. Title of article. Abbreviated Journal Title. Year;Volume(Issue):Page-Page.doi
Watts T. Initiating end-of-life care pathways: A discussion paper. J Adv Nursing. 2012;68(10):2359-2370. doi:xx.xxxx/xxxxxxxxxxxxxx.
Seven or More Authors
Author AA, Author BB, Author CC, et al. Title of article. Abbreviated Journal Title. Year;Volume (Issue):Page-Page.
Bond AE, Eshah NF, Bani-Khalid M, et al. Who uses nursing theory? A univariate descriptive analysis of five years’ research articles. Scand J Caring Sci. 2011;25(2):404-409. doi:xx.xxxx/xxxxxxxxxxxxxx.
Electronic Journal Article
Author AA. Title of article. Abbreviated Journal Title. Year;Volume(Issue):Page-Page. URL. Published or Last updated date. Accessed date.
Davidson Baer E. Key ideas in nursing’s first century. Am J Nursing. 2012;112(5):48- 55. http:// journals.lww.com/ajnonline/Abstract/2012/05000/Key_Ideas_in_ Nursing_s_First_Century.27.aspx Published May 2012. Accessed September 23, 2012.


KİTAP İÇİN;
Yazar (lar) ın soyad (lar) ı ve isim (ler) inin baş harf (ler) i, bölüm başlığı, Kitap ismi, editörün (lerin) ismi, kaçıncı baskı olduğu, şehir, yayınevi, yıl ve sayfalar.

Single Author
Author AA. Title of Work. Location: Publisher; Year:Page-Page.
Saver, Cynthia. Anatomy of Writing for Publication for Nurses. Indianapolis, IN: Sigma Theta Tau International; c2011:31-33.
Two to Six Authors
Author AA, Author BB. Title of Work. Location: Publisher; Year:Page-Page.
Doane GH, Varcoe C. Family Nursing as Relational Inquiry: Developing Health– Promoting Practice. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; c2005:25-28.
Seven or More Authors
Author AA, Author BB, Author CC, et al. Title of Work. Location: Publisher; Year:PagePage.
London ML, Ladewig PW, Ball JW, et al. Maternal & Child Nursing Care. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education; c2011:101-103.


RAPOR, KONGRE VB İÇİN;

Online Report
Author AA. Title of Report. URL. Published/Updated/Revised date. Accessed date.
International Monetary Fund. World economic outlook update. http://www.imf.org/ external/pubs/ft/weo/2012/update/02/. Published July 16, 2012. Accessed September 19, 2012.
Conference Paper or Proceedings
Presenter AA. Title of paper or presentation. Paper or Poster presented at: Conference Title; Month Day, Year; Location. URL. Accessed date.
Cronin C. Memoing: An active tool in research. Poster presented at: RCN Annual International Nursing Research Conference; April 23, 2012. London, UK. http://www.rcn.org.uk/_data/assets/pdf_file/0005/445802/Research2012Mo01.pdf. Accessed September 23, 2012.
Course Lecture or Lecture Notes
Professor AA. Title of Lecture. [class lecture or class lecture notes]. Location: Institution; Date.
Presentation (including PowerPoint)
Author or Presenter AA. Title of presentation. Presented at: Event; Month Day, Year; Location. URL. Accessed date.


Örnek makale; Türkçe (https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/25737) ve İngilizce (https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/30570)


ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Sağlık Bilimleri Dergisi’nin yayın süreçleri, sağlık alanının çeşitli dallarındaki klinik ve deneysel araştırma yazıları, orijinal olgu sunumları ve literatür derlemeler gibi alanlarındaki nitelikli bilimsel makalelerin yansız biçimde değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılması esasına göre yürütülmektedir. Bu kapsamda yazarların, dergi editörlerinin, hakemlerin ve yayıncının uyması gereken etik kurallar “Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on Publication Ethics - COPE (https://publicationethics.org/))” yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda yürütülmektedir.
Sağlık Bilimleri Dergisi’ ne gönderilen çalışmaların etik ve bilimsel standartlara uygun olması gerekmektedir. Yayımlanan makalelerin bilimsel, etik ve hukuki sorumlulukları yazar(lar)a ait olup editör, editörler kurulu ve yayın kurulu üyelerinin görüşlerini yansıtmaz.
Dergi, yayımladığı makalelerin yüksek etik ve bilimsel standartlarda olması şartını gözetmektedir. Makalelerde herhangi bir ticari ürün reklamına yer verilmemektedir. Makalelerde adı geçen ticari ürünlerin özellikleri ve açıklamaları konusunda hiçbir sorumluluk Sağlık Bilimleri Dergisi tarafından kabul edilmemektedir.
Sağlık Bilimleri Dergisi’ne gönderilen makalelerin daha önce başka bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere gönderilmemiş olması gerekir. Eğer çalışmada daha önce yayımlanmış; alıntı yazı, tablo, resim vb. mevcut ise çalışmanın sorumlu yazarı, yayın hakkı sahibi ve yazarlarından yazılı izin almak ve bunu çalışmada belirtmek zorundadır. Dergiye gönderilen çalışma biçimsel esaslara ve gönderildiği dilin yazım kurallarına uygun ise editör/ alan editörü ve en az üç hakemin incelemesinden geçip gerek görüldüğü takdirde, istenen değişiklikler yazarlarca yapıldıktan sonra yayımlanır.

İnsan veya hayvan ile yapılan tüm prospektif ve retrospektif çalışmalar ile yürürlükteki mevzuat gereği etik kurul onayı alınması gereken diğer çalışmaların yayınlanabilmesi için; Etik Kurul Onayı alınmalı ve yazının “Gereç ve Yöntem” bölümünde Etik Kurul Onayının alındığı kurum, onay numarası ve alındığı tarih (gün-ay-yıl) belirtilmelidir.

Dergi, insan öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklarasyonu Prensipleri’ ne uygunluk (https://www.wma.net/ policies-post/wma-declaration-of-helsinki-ethical-principles-for-medical-research-involving-human-subjects/) ilkesini kabul eder. Bu tip çalışmaların varlığında yazarlar, çalışmanın “Gereç ve Yöntemler” bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, etik kurul onayı ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş rıza (informed consent)” aldıklarını belirtmek zorundadırlar.
Çalışmada hayvan öğesi kullanılmış ise yazarlar, çalışmanın “Gereç ve Yöntemler” bölümünde, “Guide for the Care and Use of Laboratory Animals (https://www.nap.edu/catalog/5140/guide-for-the-care-and-use-of-laboratory-animals)” prensipleri doğrultusunda çalışmalarında hayvan haklarını koruduklarını ve hayvan deneyleri etik kurulu onayı aldıklarını belirtmek zorundadırlar.
Olgu sunumlarında hastalardan “Bilgilendirilmiş rıza (informed consent)” alınmalı ve çalışma içinde bu durum belirtilmelidir. Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun Çerçevesinde onam alınması ve yetkili merciler tarafından talep edilmesi halinde sunulması, yazarların sorumluluğundadır.

Eğer çalışmada doğrudan veya dolaylı ticari bağlantı ya da çalışma için maddi destek alınan kurum mevcut ise yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma ile hiçbir ticari ilişkilerinin olmadığını veya bir ilişkileri varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar, vb), editöre sunum sayfasında bildirmek zorundadır. Çalışmaların etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.

YAYINCININ ETİK SORUMLUKLARI
Sağlık Bilimleri Dergisi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü tarafından yayımlanmaktadır. Yayıncının etik sorumlulukları;

• Yayıncı, Sağlık Bilimleri Dergisi’nde makale yayımlama sürecinde karar mercinin ve hakemlik sürecinin editörün sorumluluğu olduğunu kabul eder.
• Yayıncı derginin web sayfasında derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlar.

EDİTÖR, EDİTÖR YARDIMCILARI VE ALAN EDİTÖRLERİNİN SORUMLULUKLARI
• Sağlık Bilimleri Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin yayınlanması ve sonraki süreçlerden Editör Kurulu sorumludur. Editör ve Editör Kurulu dergi ve basılan makalelerle ilgili kararları verirken tarafsız ve kamu yararını düşünerek hareket etmelidir.
• Sağlık Bilimleri Dergisi Editör Kurulu dergiyi sürekli geliştirmek ve yayın niteliğini yükseltmek için çaba göstermelidir.
• Editör ve Editör Kurulu makalelerin alanında uzman kişiler tarafından değerlendirilmesini sağlamalıdır. Hakem listesi hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilenmeli ve geliştirilmelidir.
• Makaleyi değerlendirmek için gönderilen hakemlerle yazarlar arasında çıkar çatışması-çıkar birliği bulunup bulunmadığına dikkat edilmelidir.
• Editör ve Editör Kurulu kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler, yayımlanma süreci gibi dergi politikaları belirleyerek uygulanmasını sağlamalıdır. Yazarlar ve hakemlerle ilgili bilgiler her iki tarafa da ifşa edilmemelidir.
• Editör ve Editör Kurulu yayım ve yazım kuralları ile ilgili güncellemeleri yapmalı, yazarlara anlaşılır biçimde sunmalı ve örnek şablonlar güncellenmelidir.
• Yazarlar makalelerin durumu ile ilgili bilgi talep ettiklerinde kör hakemlik sürecine zarar vermeden makale durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.
• Makalelerde gönderi ve kabul tarihlerinin yayımlandığı kontrol edilmelidir.
• Editör ve Editör Kurulu, makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen göstermeli, etik kurul onayı olmadığında makaleyi reddetmelidir.

HAKEMLERİN SORUMLULUKLARI
Sağlık Bilimleri Dergisi makale değerlendirme sürecinde çift yönlü kör hakemlik ilkesi uygulamaktadır. Hakemler yazarlarla doğrudan iletişim kuramaz, makale değerlendirme formları ve metin üzerinde düzeltme istemlerini Dergipark yönetim sistemi üzerinden editör ve/veya editör kurulu aracılığı ile yazar(lar)a iletilir. Hakemlerin etik sorumlulukları:
• Hakemler yalnızca uzmanlık alanları ile ilgili makalelerin değerlendirilmesini kabul etmelidir.
• Hakemler yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya siyaset felsefelerini göz önünde bulundurmadan makalenin bilimsel yönlerini değerlendirmeli, değerlendirme yaparken gizliliğe önem vermelidir.
• Hakemler, yazarlarla çıkar çatışması-çıkar birliği olması durumunda makaleyi değerlendirmeyi reddetmeli ve editörü bilgilendirmelidir.
• Hakemler, makaleleri değerlendirirken akademik ve yapıcı bir dil kullanmalı, hakaret içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Hakemler değerlendirmeyi kabul ettikleri makalelerle ilgili görüşlerini kendilerine verilen süre içerisinde editör ve editör kuruluna iletmelidir.

YAZARIN SORUMLULUKLARI
• Yazar(lar)’ ın, Sağlık Bilimleri Dergisi’ne yayımlanmak üzere gönderdikleri makalelerinin başka bir dergide yayımlanmamış ya da aynı anda başka bir dergiye yayımlanmak üzere gönderilmemiş olması gerekir.
• Makalelere yalnızca katkısı olan yazarların ismi yazılmalıdır (çalışmanın tasarımı, yürütülmesi, uygulanması, veri toplanması veya analizi/yorumlanmasına önemli katkılarda bulunmuş kişiler; çalışmanın hipotezi ve taslağına katkı sağlamış ve entelektüel içerik için eleştirel olarak revizyon gerçekleştirmiş kişiler; makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayına sunulmasını kabul etmiş kişiler).
Yayımlanmak üzere gönderilen makalelerde daha sonra yazar sırası değişikliği, yazar ekleme çıkarma işlemi istenmemelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında kullandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda atıf yapmalıdır.
• Yazar(lar), araştırma makalelerinde gerekli etik kurul belgelerini almalı, makalenin yöntem bölümünde etik kurul adı, karar tarihi ve sayısını belirtmelidir. Ayrıca benzerlik raporlarını iThenticate (http://www.ithenticate.com/) programını kullanarak belgelemelidir. Derlemelerden etik kurul onay belgesi istenmez.
• Değerlendirmeye alınan makalelerle ilgili bilgi ve ham veri istendiğinde editör ve editör kuruluna iletmelidir.
• Yazar(lar), makalesiyle ilgili değerlendirme ve erken görünüm aşamasında ya da elektronik ortamda hatayı fark ettiklerinde editör ve editör kuruluna bilgi vermeli, düzeltmek ya da geri çekmek için iletişime geçmelidir.

TELİF HAKKI (CREATIVE COMMONS)
Sağlık Bilimleri Dergisi’ nde yayımlanan makaleler, Creative Commons Atıf – Gayri Ticari-Aynı Lisansla Paylaş 4.0 (CC BY-NC-SA 4.0) Uluslararası Lisansı altında lisanslanmış olup lisans şartlarına uygun şekilde paylaşılmasına izin verilmiştir. Yayımlanmak üzere kabul edilen çalışmaların her türlü yayın hakkı dergiyi yayımlayan kuruma aittir. Bununla beraber dergide yayımlanan çalışmalar, ticari olmamak, uygun bir şekilde atıf vermek ve yukarıda belirtilen lisanslama koşullarına uymak kaydı ile kullanılabilir, kopyalanabilir, çoğaltılabilir ve uyarlanabilir. Yayımlanan çalışmalarda yer alan düşünce ve öneriler tümüyle yazarların sorumluluğundadır. Dergide yayımlanan yazılar için telif hakkı ödenmez.

Yazarlar dergi web sitesinde yer alan “Yayın Hakkı Devir Formu” nu doldurup, çalışma ile birlikte sisteme yüklemelidir. Yayın Hakları Devir Formu olmadan gönderilen çalışmalar değerlendirmeye alınmayacaktır. https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/8323


İNTİHAL VE ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR
Sağlık Bilimleri Dergisi’ ne gönderilen tüm çalışmalar yazarları tarafından lisanslı bir uygulama (iThenticate) ile taranmalı ve benzerlik raporu makale dosyaları ile birlikte sisteme yüklenmelidir. Kabul edilebilir benzerlik oranı %20’ nin altıdır. Belirlenen oranın üzerinde benzerliğe sahip yazılar değerlendirmeye alınmadan reddedilir.

Aşağıda etik dışı bazı davranışlar listelenmiştir:
• Çalışmaya fikren katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi.

• Makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse, herhangi bir yerde sunulmuşsa bunun belirtilmemesi.

• Dilimleme yapılması yani, tek bir çalışmadan birden fazla makale yayımlanması.

• Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının bildirilmemesi.

• Çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi.


AÇIK ERİŞİM
Sağlık Bilimleri Dergisi açık erişimli bir dergidir. Dergi, elektronik ortamda çevrimiçi olarak yayımlanan sayılara ve sayı içeriğinde yer alan makalelerin tam metinlerine, yayınlandığı anda ücretsiz erişim sağlar. Dergi, tüm kullanıcılara makalelerin tam metinlerini okuma, indirme, kopyalama, dağıtma, yazdırma, arama veya bağlantı verme, dizine eklemek için tarama, veri olarak yazılıma aktarma veya başka herhangi bir yasal amaç için kullanma izni verir. Yazar(lar)dan yazılarının yayınlanması için herhangi bir ücret talep edilmez. Okuyucular dergi içeriğini akademik veya eğitsel kullanım amaçlı olarak ücretsiz indirebilirler. Dergi herkese, her an ücretsizdir. Bunu sağlayabilmek için Sağlık Bilimleri Dergisi, Dergi Park platformunun ücretsiz makale değerlendirme/çevrimiçi yayın sisteminden ve editörlerin/hakemlerin süregelen gönüllü çabalarından yararlanmaktadır.

Dergimizde yayımlanmak üzere gönderilen makaleler için ücret talep edilmemektedir.